Analiza procesu transformacji ustrojowej w Polsce 1988-1990
Maja Lubiejewska, 2004-05-14
Autor postawił sobie za cel pokazanie procesu destrukcji dyktatury komunistycznej w Polsce oraz ustalenie czynników, które ten proces katalizowały oraz tych, które go spowalniały.
Książkę p.t. "Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990" napisał Antoni Dudek - historyk, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydawnictwo : ARCANA, 2004
Autor postawił sobie za cel pokazanie procesu destrukcji dyktatury komunistycznej w Polsce oraz ustalenie czynników, które ten proces katalizowały oraz tych, które go spowalniały. Książka obejmuje okres 1988-1990 - choć, jak sam autor stwierdza, "choroba systemu" w wymiarze politycznym zaczęła się od powstania "Solidarności", latem 1980 roku.
Pisząc tę pracę autor oparł się głównie na materiałach archiwalnych wytworzonych przez PZPR oraz służby specjalne PRL - do których jako pracownik IPN miał zapewne ułatwiony dostęp oraz na literaturze naukowej, obejmującej schyłek PRL-u. Bibliografia jest dość obszerna i zawiera również źródła publikowane: dokumenty, wspomnienia, wywiady oraz relacje.
Kryzys gospodarczy - nieudany II etap tzw. reformy gospodarczej, który w konsekwencji groził wybuchem niezadowolenia społecznego, dojście do władzy w ZSRR M. Gorbaczowa, który zmienił kurs dotychczasowej polityki Moskwy ( w 1988r. Moskwa próbowała prowadzić rozmowy z opozycją w Polsce za plecami ekipy Jaruzelskiego), osłabienie roli PZPR i próby jej zastąpienia przez wojsko i służby specjalne i w wyniku tego rozregulowanie aparatu władzy, brak poparcie Kościoła, którego nie udało się pozyskać nawet za cenę dopuszczenia do udziału we władzy niektórych działaczy katolickich, zmęczenie ekipy "rządzącej" - taka była sytuacja gdy władza podejmowała negocjacje z opozycją.
Książkę warto przeczytać aby dowiedzieć się, jak faktycznie wyglądał ów rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce, który zapoczątkował podobne wydarzenia w innych krajach Europu Środkowo - Wschodniej.
"Dla jednych był to rezultat dalekowzrocznej polityki ekipy Wojciecha Jaruzelskiego oraz skupionej wokół Lecha Wałęsy głównej części solidarnościowej opozycji, dla innych zaś efekt zmowy, w ramach której dokonano nowego podziału władzy, gwarantując jej dotychczasowym dysponentom bezkarność i zachowanie przynajmniej niektórych przywilejów. Obraz wydarzeń sprzed piętnastu lat, jaki wyłania ze znanych już dokumentów, jest bardziej złożony od obu tych wizji. Z pewnością jednak dostarcza więcej argumentów tym, którzy od początku nie wierzyli w historię końca PRL jako niezwykłego ciągu szczęśliwych przypadków".
Autor postawił sobie za cel pokazanie procesu destrukcji dyktatury komunistycznej w Polsce oraz ustalenie czynników, które ten proces katalizowały oraz tych, które go spowalniały. Książka obejmuje okres 1988-1990 - choć, jak sam autor stwierdza, "choroba systemu" w wymiarze politycznym zaczęła się od powstania "Solidarności", latem 1980 roku.
Pisząc tę pracę autor oparł się głównie na materiałach archiwalnych wytworzonych przez PZPR oraz służby specjalne PRL - do których jako pracownik IPN miał zapewne ułatwiony dostęp oraz na literaturze naukowej, obejmującej schyłek PRL-u. Bibliografia jest dość obszerna i zawiera również źródła publikowane: dokumenty, wspomnienia, wywiady oraz relacje.
Kryzys gospodarczy - nieudany II etap tzw. reformy gospodarczej, który w konsekwencji groził wybuchem niezadowolenia społecznego, dojście do władzy w ZSRR M. Gorbaczowa, który zmienił kurs dotychczasowej polityki Moskwy ( w 1988r. Moskwa próbowała prowadzić rozmowy z opozycją w Polsce za plecami ekipy Jaruzelskiego), osłabienie roli PZPR i próby jej zastąpienia przez wojsko i służby specjalne i w wyniku tego rozregulowanie aparatu władzy, brak poparcie Kościoła, którego nie udało się pozyskać nawet za cenę dopuszczenia do udziału we władzy niektórych działaczy katolickich, zmęczenie ekipy "rządzącej" - taka była sytuacja gdy władza podejmowała negocjacje z opozycją.
Książkę warto przeczytać aby dowiedzieć się, jak faktycznie wyglądał ów rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce, który zapoczątkował podobne wydarzenia w innych krajach Europu Środkowo - Wschodniej.
"Dla jednych był to rezultat dalekowzrocznej polityki ekipy Wojciecha Jaruzelskiego oraz skupionej wokół Lecha Wałęsy głównej części solidarnościowej opozycji, dla innych zaś efekt zmowy, w ramach której dokonano nowego podziału władzy, gwarantując jej dotychczasowym dysponentom bezkarność i zachowanie przynajmniej niektórych przywilejów. Obraz wydarzeń sprzed piętnastu lat, jaki wyłania ze znanych już dokumentów, jest bardziej złożony od obu tych wizji. Z pewnością jednak dostarcza więcej argumentów tym, którzy od początku nie wierzyli w historię końca PRL jako niezwykłego ciągu szczęśliwych przypadków".
« wróć | wersja do wydruku | odsłon: 2428
Polecamy
