Sztuka współczesna w osowskim Instytucie Cybernetyki Sztuki
2025-07-24
Instytut Cybernetyki Sztuki zaprasza w lipcu na dwie wystawy sztuki współczesnej przygotowane przez dra Marka Rogulskiego. A okazja jest wyjątkowa, bo ICS w roku 2025 obchodzi 10-lecie działalności. Ukonstytuowany był na wyspie Kreta, a w październiku 2015 nastąpiło nieformalne wdrożenie inicjatywy na posesji na ul. Komandorskiej 26.
WUNDER ART. MOCKUMENT Z APOKRYFU - WYSTAWA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ / EXHIBITION OF CONTEMPORARY ART
OTWARCIE WYSTAWY / OPENING: 26.07.2025, SOBOTA / SATURDAY, GODZ. 19:40–21:30
INSTYTUT CYBERNETYKI SZTUKI I GALERIA SPIŻ 7 W GDAŃSKU OSOWIE; UL. KOMANDORSKA 26, BUDYNEK A, plac
KONCERT MUZYKI IMPROWIZOWANEJ ORAZ PERFORMANS / STEERAGE W TRAKCIE WERNISAŻU
CZAS TRWANIA WYSTAWY / OPENING HOURS: 27–28.07.2025, NIEDZIELA—PONIEDZIAŁEK / SUNDAY—MONDAY, GODZ. 18:00–20:30, WSTĘP WOLNY / FREE ENTRY
Organizacja / Organisation: Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS
Kurator, koncepcja / Curator, conception: dr Marek Rogulski
Współpraca kuratorska / Curator, cooperation: dr Roman Bromboszcz, dr Krzysztof Jurecki
Współpraca, partnerzy / Cooperation: ASP Gdańsk, Akademia Humanistyczno- -Ekonomiczna w Łodzi / AHE Łódź
Redakcja / Redaction: Marek Rogulski, Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS
All rights reserved 2025, Gdańsk, Polska
Projekt graficzny / Graphic design: Tomasz Pawluczuk
Wystawę dofinansowano ze środków Miasta Gdańska / The exhibition was co-financed from the budget of the City of Gdańsk
WUNDER ART. MOCUMENT Z APOKRYFU
Wydarzenie 1.
Wystawa pt: WUNDER ART. MOCUMENTY Z APOKRYFU
Mockument to rodzaj filmu lub programu telewizyjnego przedstawiającego fikcyjne wydarzenia, ale prezentowanego w formie dokumentu. Mockument to zlepek słów (mock i document) słowo Mock (ang.) - oznacza kpinę.
Wystawa i działania artystyczne przywołane zostają w formule kreacji mockumentu, rozumianej jako formuła krytycznej refleksji. Czyż bowiem nie jest tak, że prezentacja wystaw jest szczególnym rodzajem teatrzyku? Niekiedy nawet rodzajem atrapy, fikcji narracyjnej oferującej jakieś zastępcze formy doświadczenia i maskującej nieudolność zmierzenia się z wyzwaniami teraźniejszości (i - lub - rzeczywistości). Ujmijmy ten problem w formule niby - apokryfu: No humans or Not for humans? (Bez ludzi czy nie dla ludzi?).
W eksplorowaniu problemu sztuki formuła apokryfu zahacza niejako o wymiar religijny tego problemu w tym sensie, że zarówno kontekst religijny jak i kontekst sztuki świeckiej, choć w różny sposób to podnosiły kwestię rozróżnienia tekstów natchnionych i nienatchnionych. Co idzie dalej za tym - problem tworzenia się kanonów i „właściwych” odczytań a także odpowiedniego środowiska służącego pielęgnowaniu owych wybranych treści. Problem ten dotyczy już tego jak opisujemy rzeczywistość za pomocą narzędzi naukowych. Dla przykładu interpretacja fizyki kwantowej to innymi słowy: „oświadczenie obserwatorów o ich stopniach wiary w to czego doświadczają. Stany kwantowe nie są opisami rzeczywistości, to tylko opisy stopnia subiektywnej wiary. Fakt, że coś jest obserwowane, nie jest jednoznaczny z tym, że posiadamy istotne informacje o strukturze rzeczywistości [Donald Hoffman]. Fenomen „zawieszenia niewiary” - niezbędny aby móc doświadczać sztuki odsyła nas zatem zarówno w obszary doświadczenia religijnego, czy też para-religijnego, psychodelii jak i psychologii – czyli doświadczeń, które otwierają „drzwi percepcji”. Istnienie archetypu – rozumianego jako pra-forma (pra-obraz) psyche, która wymyka się werbalizacji - jest lokowane w obszarze nieświadomości zbiorowej [C. G. Jung] i według wielu badaczy ma wpływ na sposób kształtowania zjawisk kultury. (Struktura każdego archetypu jest bipolarna – posiada on swoją konstruktywną i destruktywną stronę). Współczesne teorie świadomości w różny sposób podejmują kwestie kreowania obrazu świata w wyobraźni umysłu.
Uczestnicząc w kulturze nieraz odnosimy wrażenie, że jesteśmy świadkami tworzenia się mega – mocumentu, w którym istotną rolę pełnią też aspekty socjologiczne. Zaufanie społeczno - konsumenckie, cykle innowacyjne i technologiczne, to zjawiska, których skala przerasta możliwości absorpcji tych procesów przez jednostki. Akceptacja dla tych procesów sama w sobie jest aktem „działania w dobrej wierze”.
Marek Rogulski TNS / ICS / AHE
WUNDER ART festi-war.t projekt wystawienniczy mogący też być podstawą dla inicjatywy o charakterze festiwalowym, tworzony na kanwie projektu artystyczno-badawczego Art After psycho-sociology. W czasie aktualnym (narastającego konfliktu światowego, przewartościowań świata sztuki itd.) proponujemy jednak formułę zmodyfikowaną- ujęcia formuły organizacyjnej festiwalu jako festi-waru – to nie tylko radosne święto sztuki ale refleksja nad kondycją świata współczesnego..
Projekt łączy działania wizualne, muzyki improwizowanej, performatyki i różnych dziedzin wiedzy i nauki.
Projekt traktuje o potrzebie tworzenia raportów na temat doświadczenia artystycznego, rozpoznania jego limitów, ograniczeń, które powstają w momencie gdy na działalność artystyczną spojrzymy jako na „problem sztuki”. Takie podejście jest uzasadnione zważywszy na zaawansowany stan wiedzy współczesnej w zakresie percepcji, teorii świadomości, kognitywistyki i daleko idący wgląd wynikający z tych dziedzin poznania.
Jest pytaniem, refleksją o charakterze zbiorowym na temat iluzji sztuki, aury cudowności, być może kolektywnego marzenia o doskonalszym świecie, w którym domyślnie lokuje się świat różnych wartości. Słowo 'Wunder' wprost oznacza „cudowny” i ma wydźwięk pejoratywny, co wydaje się dobrze ilustrować stan rozdarcia charakterystyczny dla współczesnej myśli artystycznej, począwszy od dokonań neoawangardy, poprzez praktyki postmodernizmu aż po aktualne studia z zakresu nowej humanistyki. Tak więc z jednej strony ów historyczny kontekst pozwala interpretować ową „cudowność” jako „cudowną broń kulturową”, której przypisuje się możliwość kreowania między innymi rzeczywistości społecznej a z drugiej strony jest to „broń” obosieczna, gdyż rodzaj uzyskiwanego doświadczenia i wglądu zmuszają także do tego aby umieć podważać swoje własne dokonania. Oznacza to potrzebę rozwijania zdolności krytycznego myślenia – aby szukać możliwości przewartościowań na różnych poziomach refleksji teoretycznej i w różnych formułach działania artystycznego.
Możemy tu zatem proponować pojęcie „woli sztuki”, adekwatnie i w nawiązaniu do propozycji zaistniałych w obszarze filozofii XX wieku, takich jak: wola przyjemności [Z. Freud], wola mocy [F. Nietzsche], wola sensu [Victora Frankl].
Wola sztuki, ujęta byłaby tu jako wybiegająca w przyszłość Wunder Art – która musi mierzyć się z balastem społecznych oczekiwań, grą interesów, stagnacją lub chaosem ale także z presją intensywności przemian technologicznych i cywilizacyjnych XXI wieku.
THE TRYST. TRAST. TRUST. HIPNOSIS - WYSTAWA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ / EXHIBITION OF CONTEMPORARY ART
OTWARCIE WYSTAWY / OPENING: 26.07.2025, SOBOTA / SATURDAY, GODZ. 19:00–20:00
INSTYTUT CYBERNETYKI SZTUKI I GALERIA SPIŻ 7 W GDAŃSKU OSOWIE; UL. KOMANDORSKA 26, BUDYNEK B, plac
KONCERT MUZYKI IMPROWIZOWANEJ ORAZ PERFORMANS / STEERAGE W TRAKCIE WERNISAŻU
CZAS TRWANIA WYSTAWY / OPENING HOURS: 27–28.05.2025, NIEDZIELA—PONIEDZIAŁEK / SUNDAY—MONDAY, GODZ. 18:00–20:30, WSTĘP WOLNY / FREE ENTRY
Organizacja / Organisation: Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS
Kurator, koncepcja / Curator, conception: dr Marek Rogulski
Współpraca kuratorska / Curator, cooperation: prof Leszek Krutulski
Współpraca, partnerzy / Cooperation: ASP Gdańsk, Akademia Humanistyczno- -Ekonomiczna w Łodzi / AHE Łódź
Redakcja / Redaction: Marek Rogulski, Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS
All rights reserved 2025, Gdańsk, Polska
Projekt graficzny / Graphic design: Tomasz Pawluczuk
Wystawę dofinansowano ze środków Miasta Gdańska / The exhibition was co-financed from the budget of the City of Gdańsk
THE TRYST. TRAST. TRUST.
HIPNOSIS
Wystawa zorientowana jest na problem translacji wiedzy o sztuce w zachowania służące wytwarzaniu obiektów fizycznych, znaczeń konceptualnych i sposobów bycia w przestrzeni społecznej – określanych szeroko jako kultura.
W tytule wystawy zachodzi gra słowna THE TRYST – schadzka; TRAST – przesunięcie; TRUST - zaufanie (wiara, depozyt).
Owa tytułowa wyliczanka podkreśla aspekt rytmu, gry i intonacji, które są charakterystycznym aspektem wymiany kulturowej dokonującej się za pomocą języka mówionego i pisanego. Język formatuje naturę ludzkiego doświadczenia i to na bardzo wczesnych etapach rozwoju jednostki, gdy jeszcze tworzą się połączenia neuronalne mózgu. W dalszej kolejności proces ten umożliwia operowanie i wyrażanie złożonych treści pojęciowych.
Za pomocą języka realizowane są nawet techniki wprowadzania w stan hipnozy. (Hipnoza to także naturalnie występujący stan wysoce skupionej uwagi.).
Odwołując się do kulturowej metafory możemy powiedzieć, iż jesteśmy niejako zbiorowo zahipnotyzowani możliwością istnienia dziedziny sztuki, rozumianej jako szczególny rodzaj doświadczenia percepcyjnego.
Owe iluzje somatosensoryczne i psychosensoryczne składają się na fenomen narracji przenoszonych z pola subiektywności jednostek (treści empiryczne subiektywnie - niedostępne ogółowi) w obszar uspołecznionej komunikacyjnie sfery kultury. Wyodrębnianie związków przyczynowych w historii (teoria systemów) unaocznia fakt wzajemnego oddziaływania na siebie różnych gałęzi ewolucyjnych - zarówno w wymiarze biologicznym jak i rozwoju wiedzy naukowej. Przy współczesnym stanie wiedzy z zakresu teorii świadomości, podważa się nawet status czasu i przestrzeni jako kategorii fundamentalnych w opisie rzeczywistości fizycznej. Ich miejsce zajmuje świadomość (protoświadomość) [D. Hoffmn, A. Harris] W konsekwencji rozważa się takie sytuacje, iż we Wszechświecie mogą istnieć inne gałęzie ewolucji, z którymi nie dzielimy historii przyczynowej. Inne formy życia mogłyby żyć niejako równolegle. Póki co, jak twierdzą badacze - „nie posiadamy wyjaśnienia stanu świadomości a tym bardziej stanu odmiennej świadomości.” Mentalne procesy wydają się być zdeterminowane przez dynamikę mentalną, której tak naprawdę nie identyfikujemy i nie rozumiemy. [B. Kastrup]
THE TRYST TRAST TRUST – schadzka, przesunięcie, zaufanie...
Czasowa złożoność systemu percepcji i kreacji zjawisk sztuki wydaje się być czymś niezwykle enigmatycznym. Czymś, co wymaga zaangażowanego badania, odsłaniania założeń i refleksji już na etapie dokonywania obserwacji wprowadzonej w ramach dynamicznego procesu twórczego.
Marek Rogulski TNS / ICS / AHE
Polecamy
