Tworzenie wypowiedzi zwi±zane jest z aktywnym wysi³kiem – jest prób± zg³êbienia problemu sztuki (dzie³a, wypowiedzi osadzonej w kontek¶cie pojêcia sztuki). Ten problem sztuki rozumiany mo¿e byæ jako co¶ nieoczywistego, kszta³towanego moc± ró¿nego rodzaju umów spo³ecznych. […] Mo¿emy te¿ powiedzieæ, ¿e struktura wypowiedzi wydobywana jest z immersyjnego w swej naturze strumienia zdarzeñ sk³adaj±cych siê na to, co okre¶lamy roboczym pojêciem „rzeczywisto¶ci” - w tym z ca³okszta³tu dostêpnych nam zjawisk kultury, problemu ich percepcji, uwra¿liwienia na pewien sposób opisywania wspomnianych strumieni zdarzeñ, itd. […] Dokonywanie wyborów (niezale¿nie od natury tego procesu – mo¿emy nazwaæ je emergentnym, stymulowanym zmys³owo b±d¼ formowanym koncepcyjnie) jest samo w sobie rodzajem kszta³towania - decyzji podejmowanych na etapie poprzedzaj±cym wy³onienie siê (lub dostrze¿enie) wspomnianej struktury. Te za¶ zadecyduj± o zwróceniu uwagi badawczej na pewne aspekty owego procesu. Tak rozumiana wypowied¼ artystyczna nasycona jest zatem tre¶ci± wy³aniaj±c± siê z procesu kszta³towania owej wypowiedzi.
Moment, w którym owa struktura zostaje dostrze¿ona (czy te¿ zaprogramowana) jest jednoznaczny z pewnym aktem ¶wiadomo¶ci (refleksyjnej); zdolno¶ci± ku temu aby dokonaæ rozró¿nienia (wydobyæ co¶ z t³a innych czynników). Ten akt ¶wiadomo¶ci jest zatem koherentny z proponowanym dzie³em, jego struktur± i jej umocowaniem wobec szerszego t³a kulturowego, ale nie jest identyczny. Tym samym mo¿emy ju¿ mówiæ o co najmniej dwóch „obiektach”: jeden istnieje w umys³owo¶ci twórcy a drugi w strukturze proponowanego dzie³a, które w jaki¶ sposób jest dostêpne tak¿e dla innych jednostek zdolnych percypowaæ tego rodzaju propozycje (co znów zwi±zane jest z poziomem wyedukowania, zasobem wiedzy, itd.).

W chemii organicznej (i biologii) istnieje pojêcie na tego typu wzajemne 'odwzorowanie' i jest ono dobr± analogi± dla podnoszonego powy¿ej zagadnienia. Nosi ono miano chiralno¶ci. Chiralno¶æ [gr. cheír ‘rêka’] to „w³a¶ciwo¶æ obiektu polegaj±ca na tym, ¿e nie pokrywa siê on ze swoim odbiciem w p³askim zwierciadle - obiekt i jego odbicie maj± siê tak do siebie, jak lewa rêka w stosunku do prawej.”1 [...] Analogia oparta na pojêciu chiralno¶ci wydaje siê trafna choæ jest tylko sposobem na uchwycenie owej zale¿no¶ci istniej±cej pomiêdzy umys³owo¶ci± twórcy a dzie³em (a w dalszej kolejno¶ci tak¿e odbiorc±). Immersyjo¶æ rzeczywisto¶ci zostaje tutaj celowo przekroczona. Wprawdzie dzie³o, a potem widz mog± byæ czê¶ci± rzeczywisto¶ci dzie³a to moment u¶wiadamiania sobie tego uczestnictwa w dziele jest ju¿ wykroczeniem ze stanu immersji – jest odró¿nieniem, zwróceniem uwagi na szczególno¶æ zaproponowanej sytuacji. [...]

SPL¡TAÆ CHAOS – niby-wi±zanie krystalograficzne

[…] W po³±czeniu z ukontekstualnieniem wynikaj±cym z geograficznej lokalizacji owych obiektów, w dalszej czê¶ci pracy rozwijam model nieregularnej czworo¶ciennej piramidy. Jej podstawê wyznaczaj± „¶rodkowe punkty” owych podmiotów a ca³o¶æ przypomina form± kryszta³. Wierzcho³ek piramidy wyznaczony jest æwierci± odleg³o¶ci od powierzchni ziemi do granicy kosmosu. [...]
Wspomnianej powy¿ej „wi±zanie” to dobry przyk³ad by zmóc zilustrowaæ funkcjê domieszkowania2 zastosowan± na potrzeby formowania (auto-modyfikacji) w ramach wypowiedzi artystycznej.

WZMOCNIENIE SYGNA£U (tranzystor) – PÓ£PRZEWODNICTWO i funkcja DOMIESZKOWANIA
[…] W proponowanym zestawieniu ICS jawi siê jako metafora wzmacniacza sygna³u co jest analogi± do funkcji tranzystora. Kontynuuj±c dalej ow± „literack±” metaforê mo¿emy mówiæ o pó³przewodnictwie. Pó³przewodnik to taki materia³, który sam z siebie niezbyt chêtnie przewodzi pr±d, lecz mo¿na to zmieniæ - na przyk³ad przez domieszkowanie. ¯ycie mog³oby tak¿e byæ oparte na krzemie – pierwiastku z tej samej grupy w uk³adzie okresowym co wêgiel, który ma, tak jak wêgiel, cztery elektrony walencyjne i jest odporny na wysokie temperatury spotykane w kosmosie. „Czysty kryszta³ krzemu ma ¶ci¶le uporz±dkowan± strukturê: ka¿dy atom tworzy dok³adnie 4 wi±zania, po jednym z ka¿dym z jego s±siadów, poniewa¿ zawiera 4 elektrony walencyjne. Taka struktura nie bêdzie przewodzi³a pr±du, poniewa¿ brak w niej miejsca na dodatkowe no¶niki ³adunku elektrycznego, dziêki którym móg³by nast±piæ przep³yw pr±du elektrycznego. […] Domieszkowanie polega na celowym popsuciu tego idea³u, ale dzieje siê to w kontrolowanych warunkach i specjalnymi metodami. Do struktury krzemu s± wprowadzane obce atomy, maj±ce 3 lub 5 elektronów walencyjnych. Ulegaj± one “wmontowaniu” w sieæ krystaliczn±, ale nie do koñca - które¶ wi±zanie pozostanie nieobs³u¿one. Dziêki takim miejscowym defektom, kryszta³ nabiera nowych w³a¶ciwo¶ci.”3 fragmenty z opracowania towarzysz±cego wystawie Chiralne domieszkowanie.

Marek Rogulski ICS / TNS / AHE
all rights reserved 2024

kurator: Marek Rogulski

Wystawa Marka Rogulskiego, pt: Chiralne domieszkowanie jest skorelowana z otwarciem wystawy DIALEKTY MODALNO¦ÆI i ma miejsce w podziemiach Budynku A w ICS. Z uwagi na zakres tematyczny mo¿e byæ traktowana jako czê¶æ wystawy DIALEKTY MODALNO¦CI. Wystawê Chiralne domieszkowanie zrealizowano przy pomocy finansowej Województwa Pomorskiego.