ART AFTER PSYCHO-SOCIOLOGY - ROLA KONTROLA vs ROLA
Art after psycho-sociology jest w tytule nawiązaniem do publikacji Josepha Kosuth’a pt: Art after philosophy z roku 1966, która była manifestem sztuki konceptualnej na świecie. Autor postulował wówczas aby uczynić jawną – ukrytą naturę kultury i tego, co się z nami dzieje – internalizując jej „wyraźność” (i ponownie czyniąc ją „ukrytą”) w celu dokonywania zrozumienia, które jest w ciągłej interakcji i które jest umiejscowione społeczno-historycznie.
Aktualne proponowane rozważanie podejmowane jest w kontekście Interakcyjnej teorii sztuki zaproponowanej w roku 2022 w działalności Instytutu Cybernetyki Sztuki – w ramach której podkreślone są związki pomiędzy sposobami opisu (rzeczywistości i świata sztuki) , a sposobami w jaki dana jednostka wchodzi w interakcję z danym środowiskiem (zarówno w wymiarze lokalno-przestrzennym jak i intelektualnym).
Część I – Wydarzenie I w ramach projektu ART AFTER PSYCHO-SOCIOLOGY zatytułowane jest: ROLA KONTROLA KONTRA ROLA. Postoświeceniowy a następnie po-modernistyczny paradygmat sztuki wyzwolonej, autonomicznej – niejako „w ukryciu” przejął po sztuce osadzonej w kontekście religijnym pewien szczególny sposób traktowania tej dziedziny aktywności ludzkiej. Jest ono niczym ukryte założenie o łasce boskiej – dzieło sztuki niczym niegdysiejsze dzieło Zbawienia (domniemane najwyższe dobro) dowartościowuje się poprzez nadanie szczególnej rangi pojęciu „sztuki” i może istnieć niczym czyn rewolucyjny dokonywany dla dobra ludzkości. Prześwieca w całej złożoności postaw: począwszy od Nietche’ańskiego „nadmiaru świadomości historycznej”, poprzez „theory fiction” Jeana Boudillarda, aż po kognitywistycznie uzasadniane – współczesne koncepcje nowej humanistyki. Wystawa (wydarzenie) podejmie problem oddziaływania sił i procesów o wymiarze historyczno-społecznym na problem samo-kontroli jednostek, oraz w kontekście wykształcania się specyficznych ról do pełnienia – również w obszarze sztuki.
Marek Rogulski ICS / TNS / AHE all rights reserved
ART AFTER PSYCHO-SOCIOLOGY, ROLA KONTROLA KONTRA ROLA WYSTAWA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ
EXIBITION OF ART
ARTYŚCI / ARTISTS: MARIUSZ BIAŁECKI, HANNA BRZUSZKIEWICZ, WOJCIECH CIESIELSKI, OSKAR CHMIOŁA, JOWAN CZERKAS, MIKOŁAJ DOBIES, TOMASZ GIZIELSKI, SYLWIA GÓRAK, JERZY GRZEGORSKI, MICHAŁ HARASIM, ANDRZEJ KAROLEWICZ + DOBROCHNA SURAJEWSKA, SŁAWEK LIPNICKI, MICHAŁ MAJCHROWICZ, PIOTR TADEUSZ MOSUR, CLAUDINE PISAREK, POROSTY [SANT OS, DOMEL, GLINEK, MICKEJ, KRÓLIK, MARIA], RAFAŁ PLACEK, EWA RAKUS, MAREK ROGULSKI, JÓZEF ROBAKOWSKI, KATARZYNA OLIWIA SERKOWSKA, TOMEK SKÓRKA, SŁAWOMIR SMOLAREK, WOJTEK SOSNOWSKI, TOMASZ SZKUDLAREK, TOMEK ZABROCKI
Organizacja / Organisation: Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS
Kurator, koncepcja / Curator, conception: dr Marek Rogulski
Współpraca kuratorska / Curators, cooperation: dr Dorota Grubba-Thiede
Współpraca / partnerzy: ASP Gdańsk, CSW Łaźnia, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi / AHE Łódź
Redakcja / Redaction: Marek Rogulski, Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS
All rights reserved 2023
Projekt graficzny / Graphic design: Tomasz Pawluczuk
Patronat / Patronage: CSW Łaźnia, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, „Sztuka i Krytyka”
Wystawę dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
The exhibition was co-financed from the budget of the City of Gdańsk
ZMYŚLNY PRZEDMIOT MYŚLI
Myślący przedmiot” fascynował już od starożytności. Mitologia grecka i starożytne pisma chińskie wspominają o wczesnych przykładach automatów. Współczesne oprogramowania komputerowe sprawiają, iż mechatroniczne androidy w przekonujący sposób przypominają ludzi i wchodzą z ludźmi w interakcje, niekiedy także stanowić mogą rozbudowane inteligentne środowisko pracy człowieka.
Tytuł wystawy jest wielopoziomową zbitką znaczeń i odniesień językowych. Oto mamy Zmyślny Przedmiot Myśli, który możemy rozumieć wielorako:
1. dany przedmiot jako rzecz która „myśli” (np.: robot);
2. przedmiot jest „zmyślny” gdyż został pomyślany, zaprojektowany w jakiś określony i funkcjonalny sposób;
3. Przedmiot refleksji, rozważań – czyli przedmiot myśli, rozumiany jako treść zagadnienia rozważanego w umyśle za pośrednictwem myśli o nim.
W tym rozumieniu także przeżycia dostępne człowiekowi mogą być jedynie „przedmiotem myśli” czyli świadomości czynnie poznającej a nie jedynie pasywnej i rejestrującej. [A. Chmielecki] Psychofizyka to dział psychologii, zajmujący się głównie zależnościami między fizycznymi właściwościami bodźców działających na zmysły a wrażeniami psychicznymi, jakie się wtedy pojawiają. I tak na przykład barwy mają nie realne rzeczy, lecz sensy odpowiednich przedstawień – tj, pewne przedmioty instensjonalne, przez nas samych ukonstytuowane. Proces automatyzacji procesów postrzegania sprawia, iż przedmiot postrzegania ulega niejako uproszczeniu - to co postrzegamy, to niejako „format compactowy rzeczywistości, który z rzeczywistością jako taką wydaje się mieć niewiele wspólnego”, choć jest wystarczający dla tego aby organizm mógł funkcjonować w środowisku, w którym ewoluował. [Donald Hoffman].
Anil Seth ujmuje ten problem poprzez fenomen tzw. nieprzenikliwości poznawczej. Ten naukowy termin, określa w jaki sposób oczekiwania mózgu determinują to, co postrzegamy. Mowa tu między innymi o „nadaktywnych priorytetach”, które tak w życiu codziennym jak i w psychozie determinują nieświadome oraz świadome oczekiwania a w konsekwencji determinują, to – jakie elementy i aspekty rzeczywistości „chcemy dostrzegać”. Tego typu założenia – wyrażane już jako kategoria kulturowa - kształtują również postawy artystyczne. Problem konceptualizacji i estetyki jest nieodłączny od tego jak w sztuce posługujemy się przedmiotem oraz w jaki sposób kształtowana jest sfera znaczeń poprzez ów przedmiot artykułowana. W istocie jest to pytanie o to jakie ramy nada ludzkość owym zachowaniom, tak aby były one rozpoznawalne i umożliwiały kontrolowalne interakcje. „Dzięki nawykom sytuacje nie muszą być definiowane ciągle na nowo. […] Nawyki ugruntawiają wzory zachowań, które stają się podstawą porządku społecznego.” [Erving Goffman]
Z kolei modele dyfuzyjne koncentrować się będą na problemie dostępności rożnych grup społecznych do uczestnictwa w interakcji (Barry Markovsky) oraz problemie dostępności do informacji kształtującej owo środowisko (na przykład jako transhumanistyczny homo-superior). Jak w tej sytuacji rozwijać się będą praktyki kulturowe rozumiane jako systemy nieograniczonej formalnie kreatywności interpretatywnej?
Marek Rogulski ICS / TNS / AHE
ZMYŚLNY PRZEDMIOT MYŚLI -
WYSTAWA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ / EXIBITION OF ART
Organizacja / Organisation: Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS
Kurator, koncepcja / Curator, conception: dr Marek Rogulski
Współpraca kuratorska / Curators, cooperation: dr Dorota Grubba-Thiede, dr Krzysztof Jurecki
Współpraca kuratorska (muzyka) / Curator cooperation (music): Michał Górczyński
Współpraca / partnerzy: ASP Gdańsk, CSW Łaźnia, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi / AHE Łódź
Redakcja / Redaction: Marek Rogulski,
Fundacja Tysiąc Najjaśniejszych Słońc / TNS All rights reserved
Projekt graficzny / Graphic design: Tomasz Pawluczuk
Patronat / Patronage: CSW Łaźnia, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, „Sztuka i Krytyka”
Wystawę dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
The exhibition was co-financed from the budget of the City of Gdańsk
Roboty-duety Michała Górczyńskiego – projekt realizowany w ramach stypendium m. st. Warszawy
ARTYŚCI / ARTISTS: MARTA BRANICKA, MONIKA CICHOSZEWSKA, XAWERY DESKUR, MAŁGORZATA DOBKE, JAN GALBAS, MICHAŁ GÓRCZYŃSKI, LESZEK GOLEC + TATIANA CZEKALSKA, KRZYSZTOF GLISZCZYŃSKI, EMILIA GRUBBA, IVONA HAURASH, GIEDYMIN JABŁOŃSKI, ZUZANNA JANIN, DOMINIKA JANOWSKA + MATEUSZ GRZYBOWSKI, MAŁGORZATA JAROCKA, MARTYNA JASTRZĘBSKA, KRZYSZTOF JURECKI, GRAŻYNA KRĘCZKOWSKA, LESZEK KRUTULSKI, TOMASZ KOPCEWICZ, KATARZYNA KRYŃSKA, MAJA MIRO, MAREK ROGULSKI, SZYMON WIECZOREK, AGATA ZIELIŃSKA-GŁOWACKA