Literatura faktu
Mieczysław Czajkowski, 2004-01-16
Po albumach prezentujemy przedstawiciela literatury faktu, którą interesują się szerokie rzesze czytelników, zaciekawionych historią i teraźniejszością różnych dziedzin naszego życia. Można też powiedzieć, że jest to popularnonaukowa historia dawna i współczesna.
W przypadku prezentowanej książki jest to historia wywiadu Rzeszy niemieckiej na terenie Watykanu. Należy zwrócić uwagę, że nie jest to dzieło stricte naukowe, historyczne, jest to wersja, którą autorzy traktują jako historię i chcieliby, aby tak była traktowana przez czytelników. Autorzy prezentowanej książki niewątpliwie korzystali z dokumentów archiwalnych i bibliotecznych i zawsze, w przypadku literatury faktu, autorzy opisują swoją historię korzystając z takowych, o czym świadczą obszerne Przypisy i Bibliografia.
Tytuł: Nic Świętego ( seria "Zakręty Historii")
Podtytuł: Nazistowski wywiad przeciw Watykanowi 1939-1945
Autorzy: David Alvarez, Robert A.Graham, SJ (Jezuita)
Wydawnictwo: Armagedon, Gdynia 2003
David Alvarez wykładał w Paryżu i Rzymie, a obecnie uczy w kalifornijskim St Mary_s College.
Robert A.Graham, SJ, do czasu swej śmierci w 1997 roku był uznawany za czołowego eksperta w dziedzinie współczesnej dyplomacji Watykanu, co lokuje _Nic Świętego_ bardzo blisko dzieła naukowego, historycznego. Autorzy bowiem /kto to jest?!/ stanowią o tym, czy literatura faktu może być uznana za wiarygodną. W tym wypadku na pewno tak jest. Dlaczego tu tyle rozważań na temat wiarygodności tej książki? Otóż tematem jej są wydarzenia i wersje wywiadu państwowego Niemiec, opisane przez autorów sprzyjających na pewno Watykanowi. Można więc z przymrużeniem oka powiedzieć, że autorzy stanowią świadomych lub nieświadomych przedstawicieli kontrwywiadu państwa Watykan. A tam gdzie historia dotyczy wywiadu i kontrwywiadu, tam nigdy nie wiadomo co jest prawdą, a co półprawdą, a co wreszcie tzw. fałszywką. Miejmy nadzieję, że tu są same prawdy(???).
A co wiemy o tej książce od krytyków i wydawców:
"Nic Świętego" jest pierwszą książką na świecie kompleksowo ujmującą problem działań szpiegowskich prowadzonych przez III Rzeszę przeciw Watykanowi w okresie II wojny światowej. Na jej napisanie autorzy poświęcili 20 lat. Opierając się w dużej mierze na źródłach archiwalnych, Alvarez i Graham opisali akcje wymierzone w Kościół katolicki w Niemczech do momentu wybuchu wojny, a następnie starania mające zapewnić Niemcom dostęp do tajemnic Watykanu _ państwa neutralnego o ogromnej sile oddziaływania na walczące narody Europy. Efekt ich pracy przynosi wiele interesujących odkryć i wniosków. Autorom udało się na przykład przedstawić obraz sukcesów, osiągniętych przez SS w penetrowaniu Kościoła katolickiego w Niemczech, a także opisać fiasko ich działań skierowanych przeciw Watykanowi. Opisują również wpływ stron trzecich na stan wzajemnych stosunków i podejrzeń występujących w relacjach państwa kościelnego z państwem nazistowskim. W wielu wypadkach udało im się wyjaśnić niektóre wydarzenia /jak na przykład kwestia rzekomego planu porwania papieża przez nazistów w 1943 roku/, a nawet dokładnie opisać poszczególne operacje podejmowane przez agendy wywiadowcze III Rzeszy. Co więcej, zajęli się również zbadaniem działań w eterze / zarówno od strony niemieckiej jak i watykańskiej/, angażujących wysiłek nie tylko Niemców, ale i Włochów, Węgrów czy Finów.
Książka D.Alvareza i R.Grahama nie jest wtórna; na odwrót- ma charakter pionierski. "Nic Świętego" jest nie tylko wyjątkowe, ale i ciekawe oraz pouczające; bez wątpienia zasługuje na miano pracy obowiązkowej (???) dla każdego, kto interesuje się historią II wojny światowej, Kościoła katolickiego lub wywiadu.
Dla zachęty sięgnięcia po tę książkę, z kontekstu podanego w powyższej opinii, przytoczmy kilka fragmentów z początkowego, środkowego i końcowego jej rozdziału (w nawiasach wyjaśnienia moje):
-"Ambasada niemiecka ( w Watykanie) była uprzywilejowana ze względu na wyjątkową pozycję szefa placówki (przyjaźń ambasadora Diego von Bergena z Piusem XII-Eugenio Paccelim sięgała czasów I wojny światowej) i germanofilskie sympatie papieża.........Watykanowi zależało, by nie wzbudzać wątpliwości co do swojej neutralności, i dlatego przyjęto taktykę powściągliwości acz poprawnych stosunków ze stronami konfliktu.....
-Jeszcze przed wojną Heydrich ( zastępca Himmlera ) obmyślał możliwość wprowadzenia agentów do kościelnych instytucji w Rzymie oraz w Niemczech. Plan przewidywał rekrutację ideologicznie stabilnych i wysoko zmotywowanych młodych nazistów, którzy mieliby wstąpić do seminariów, ukończyć studia i przyjąć święcenia. Tacy księża mieli w przyszłości osiągnąć odpowiedzialne pozycje w Kościele katolickim i stąd dostarczać informacji o nim, jak również niweczyć jego plany. Heydrich uważał, że w ciągu 20 lat jego krety byłyby w stanie zająć miejsca, z których zainicjowałyby dzieło zniszczenia. Hitler nie miał jednak zapału do tego pomysłu i pomysł zawieszono......
-Przyjęty przez nazistów punkt widzenia wyolbrzymiał siłę Watykanu i kreował całą gamę dzialań konspiracyjnych papiestwa przeciwko Rzeszy. Często narzucał wywiadowi nierealny obraz sytuacji i skłaniał pracowników wywiadu do marnotrawienia czasu oraz środków w poszukiwaniu takich iluzji, jak plan ewangelizacji Rosji /tzw. Plan Tisseranta/, jezuickich spisków obalenia reżimu, czy przypuszczalnej kolaboracji wywiadu watykańskiego z aliantami........
A co z tak chętnie powtarzaną przez komunistów wersją spolegliwości Papieża Piusa XII w stosunku do nazistów, to już czytelnik musi sam doczytać w książce "Nic Świętego".
Polecamy
